27 Μαρτίου, Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου

Φέτος συμπληρώνονται 60 χρόνια, από την καθιέρωση της 27ης Μαρτίου ως Παγκόσμιας Ημέρας Θεατρου. Το κλίμα σίγουρα είναι βαρύ, μέσα από το διαμορφωμένο κοινωνικό περιβάλλον και τις συνθήκες της καραντίνας. Όμως “τα διαμάντια είναι παντοτινά”.

Το θέατρο αποτελεί μια ιδιαίτερη μορφή Τέχνης. Στην Αρχαία Ελλάδα, όπου και θεωρούταν ένας άτυπος φορέας παιδείας. Ο καλλιτέχνης επικοινωνεί άμεσα με το θεατή στη βάση αμφίδρομων “μυνημάτων”, που σε ορισμένες περιπτώσεις οδηγεί και στη διάδραση, δηλαδή τη συμμετοχή του. Άλλωστε η λέξη “ηθοποιός”, που αντικατέστησε τον “υποκριτή” της αρχαιότητας, παραπέμπει ετυμολογικά σε αυτόν που “ποιεί ήθος”.

Η γέννηση του Θεάτρου στην Αρχαία Ελλάδα

Οι ρίζες του θεάτρου συναντώνται στις γιορτές του θεού Διονυσου. Ήταν μια περίοδος κρασοκατάνυξης, με υπαίθρια γλέντια και αυτοσχέδια δρώμενα, με τους συμμετέχοντες να παρουσιάζονται ως μαινάδες ή σάτυροι, οι οποίοι φορούσαν προβιά τράγου. Οι τελετές κατέληγαν με ένα διθύραμβο προς τον τραγοπόδαρο θεό. Ήταν η “τράγων ωδή”.

Ο Θέσπις, ποιητής του 6ου π. Χ. αιώνα, θεωρείται ο πατέρας της τραγωδίας, καθώς “θέσπισε” τους πρώτους κανόνες, ξεχωρίζοντας ένα άτομο για να κάνει διάλογο με το χορό. Στην πραγματικότητα ήταν η γέννηση μιας καινούργιας Τέχνης.

Ο τραγικός ποιητής Αισχύλος,  παρουσίαζε τους ήρωες του με στόμφο και μεγαλοπρέπεια, επηρεασμένος από την επική ποίηση, χρησιμοποιώντας έναν υποκριτή ο οποίος άλλαζε προσωπείο. Οι μεταγενέστεροι Σοφοκλής και Ευριπίδης πρόσθεσαν σταδιακά δεύτερο και τρίτο, φέρνοντας παράλληλα τους ήρωες πιο κοντά στην πραγματικότητα. Από τον 5ο αιώνα εμφανίζονται και άλλα είδη, όπως το σατυρικό δράμα και η κωμωδία, με κυριότερο εκπρόσωπο τον Αριστοφάνη, γνωστό για την καυστικότητα και την αθυροστομία του. Οι υποκριτές ήταν μόνο άνδρες, αποδίδοντας και τους γυναικείους χαρακτήρες.

 

Η παρένθεση

Μετά την κατάκτηση της Ελλάδας από τους Ρωμαίους, η θεατρική Τέχνη εξαπλώνεται και στη Ρώμη. Η πτώση της σηματοδοτεί και μια μακραίωνη παύση. Στο Βυζάντιο και τη Μεσαιωνική Ευρώπη εξαντλείται σε μικρές αυτοσχέδιες παραστάσεις. Προφανώς το Θέατρο είχε συνδεθεί με την ειδωλολατρεία.

Η Αναγέννηση

Το Κίνημα της Αναγέννησης, από το 15ο ως το 17ο αιώνα, φέρνει αναγέννηση και στο Θέατρο, με αφετηρία την Ιταλία όπου εμφανίζεται και το είδος Κομέντια ντελ Άρτε, όπου κυριαρχεί ο αυτόσχεδιασμός, με χορό και τραγούδι. Στην Ισπανία συναντάμε το Θερβάντες, ενώ υπάρχει έντονη θρησκευτική επιρροή. Στην Αγγλία κυριαρχεί η μορφή του Σαίξπηρ και στη Γαλλία του κωμωδιογράφου Μολιέρου. Το 17ο αιώνα στη Ιαπωνία εμφανίζεται το Θέατρο Νο.

Την ίδια εποχή αναπτύσσεται το Κρητικό Θέατρο, με το ιδιαίτερο τοπικό ιδίωμα και παραστάσεις σε ανοιχτούς χώρους. Ξεχωρίζει ο Ερωτόκριτος του Βιτσέντζου Κορνάρου.

Το σύγχρονο θέατρο

Ο 18ος αιώνας, ως αιώνας κοινωνικών ανακατάταξεων, φέρνει το Αστικό θέατρο, με τη διακωμώδηση της αριστοκρατίας, και την Όπερα. Τους επόμενους αιώνες ακολουθούν νέα ρεύματα, όπως ο Ρομαντισμός, ο Ρεαλισμός, ο Νατουραλισμός, ο Γερμανικός Εξπρεσιονισμός, το Θέατρο του Παραλόγου, με κύριο εκπρόσωπο τον Ιονέσκο, και το Επικό Ποίημα του Μπρεχτ.

Το σύγχρονο θέατρο κινείται ανάμεσα σε πειραματισμούς και τολμηρές αναζητήσει, με τα έργα εποχής, αλλά και το αρχαίο θέατρο να διατηρούν αναλλοίωτη τη γοητεία του. Στην Αρχαία Αθήνα, ο Περικλής είχε καθιερώσει το δωρεάν εισιτήριο για τους άπορους, ενώ ο πλουσιότερος κάτοικος της πόλης αναλάμβανε τη χορηγία της παράστασης.Το Θέατρο, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, παραμένει αξία διαχρονική.

 

Πηγές : mytheatro, doukasschoolprojecttheatrowordpress, sparmatseto