Κωνσταντίνος και Ελένη, Άγιοι και Ισαπόστολοι

Κωνσταντίνου και Ελένης θεωρείται μια από τις σπουδαιότερες γιορτές της Ορθοδοξίας. Η Αγία Ελένη, ανακαλύπτοντας τον Τίμιο Σταυρό και ο γιος της ο Μέγας Κωνσταντίνος, με την εν γένει πολιτική του ως ηγέτης της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην παγίωση της χριστιανικής θρησκείας. Για την προσφορά τους στη Χριστιανοσύνη η Ορθόδοξη Εκκλησία τους κήρυξε Αγίους και Ισαπόστολους. 

Ο βίος της Αγίας Ελένης

     Στα μέσα του 3ου αιώνα, στο Δράπανο της Βιθυνίας, έρχεται στον κόσμο η Ελένη, κόρη ενός πανδοχέα. Το 270, παντρεύεται τον Κωνστάντιο Χλωρό, αξωματικό της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και μαζί του θα αποκτήσει το μοναδικό τέκνο της , τον Κωνσταντίνο, στη Νίσσα (Νις) της Σερβίας. Λίγα χρόνια μετά όμως το ζευγάρι χωρίζει. Ο Κωνστάντιος, προκειμένου να αναρριχηθεί στην ιεραρχία, παίρνοντας τον τίτλο του Καίσαρα, υπό τον Αύγουστο Μαξιμιανό της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, νυμφεύεται τη θετή κόρη του Θεοδώρα. Εκείνη την εποχή η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία διοικείται με το σύστημα της Τετραρχίας. Η Ελένη και ο μοναχογιός της Κωνσταντίνος θα σταλούν στη Νικομήδεια στην αυλή του Διοκλητιανού, Αύγουστου του ανατολικού τμήματος. Ο Κωνσταντίνος εμφανίζεται πολύ δεμένος με τη μητέρα του.

Οι ανακατατάξεις στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία

     Το 305 οι δύο Αύγουστοι παραιτούνται και ως αντίστοιχοι διάδοχοι ορίζονται οι Καίσαρες Κωνστάντιος και Γαλέριος, τον οποίο θα διαδεχθεί ο Λίκινος. Ο Κωνσταντίνος ακολουθεί τον πατέρα του σε εκστρατεία και μετά το θάνατό του, το επόμενο έτος, στο Eboracum (York) της Αγγλίας, ανακηρύσσεται Αύγουστος από το στρατό. Δείχνοντας για μια ακόμα φορά την αγάπη του στη μητέρα του, την καλεί κοντά του, αρχικά στα Τρέβηρα και ύστερα στη Ρώμη, προσδίδοντάς της τον τίτλο της Αυγούστας. Επίσης, προχωρά στην κοπή νομισμάτων με το όνομά και τη μορφή της, ενώ μετονομάζει τη γεννέτειρα της σε Ελενόπολη.

     Ακολουθεί μια ταραγμένη περίοδος, με εσωτερικές διαμάχες μεταξύ των Αυτοκρατόρων. Το 312, πριν την τελική μάχη με τον αντίπαλό του Μαξέντιο, βλέπει ένα όραμα, στο οποίο απεικονιζόταν ένας φωτεινός σταυρός, διαμορφωμένος από τα ελληνικά γράμματα Χ και Ρ, με την επιγραφή «Εν τούτω νίκα». Επιστημονικές, αστρονομικές προσεγγίσεις, αποδίδουν το όραμα σε σχηματισμό πλανητών. Ο Κωνσταντίνος, αν και πίστευε στο θεό Ήλιο, το είδε ως θεϊκό σημάδι, και εμψυχώνοντας τους στρατιώτες του ανάμεσα στους οποίους ήταν και πολλοί χριστιανοί, τους οδήγησε στη νίκη. 

Οι ιστορικές αποφάσεις του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου 

     Το 313, μετά από συνάντησή του με το Λύκινο, με το περίφημο Διάταγμα του Μεδιολάνου (Μιλάνο), κήρυξε την ανεξιθρησκεία στην Αυτοκρατορία. Αργότερα οι δύο άνδρες θα συγκρουστούν και αφού επικρατήσει ο Κωνσταντίνος θα γίνει μονοκράτορας. 

     Οι μετέπειτα αποφάσεις του θα αλλάξουν το ρου της Ιστορίας. Το 325 συγκαλεί την Α’ Οικουμενική Σύνοδο, με την οποία καταδικάζεται η αίρεση του Αρειανισμού και παγιώνεται η Ορθόδοξη Πίστη. Παράλληλα, στην περιοχή του Βυζαντίου, στο σταυροδρόμι δύο ηπείρων, αποφασίζει το χτίσιμο μιας καινούργιας πρωτεύουσας, της Κωνσταντινούπολης, που θα βρίσκεται πιο κοντά στις ανατολικές επαρχίες της Αυτοκρατορίας και θα της προσδώσει μια νέα αύρα. 

Η ανακάλυψη του Τιμίου Σταυρού και το έργο της Αγίας Ελένης

     Στο μεταξύ η Αγία Ελένη, με την απόλυτη στήριξη του γιου της, χτίζει εκκλησίες στη ρωμαϊκή επικράτεια. Το 326, σε ηλικία περίπου 80 χρονών, ταξιδεύει στα Ιεροσόλυμα. Διεξάγει έρευνες και αφού διατάξει το γκρέμισμα του ναού της Αφροδίτης στην κορυφή του Γολγοθά, ύστερα από ανασκαφές ανακαλύπτει τον Τίμιο Σταυρό. Στο σημείο αυτό θεμελιώνει τον Ιερό Ναό της Αναστάσεως. Στο ταξίδι της επιστροφής πραγματοποιεί στάση στο Ζύγι της νότιας Κύπρου και χτίζει Εκκλησία στην κορυφή του βουνού Όλυμπος, το οποίο μετονομάστηκε σε Σταυροβούνι. Εγκαινιάστηκε από το Τίμιο Ξύλο και μέχρι σήμερα εκεί λειτουργεί το ομώνυμο Μοναστήρι.

     Ο Κωνσταντίνος υποδέχτηκε θερμά τη μητέρα του και τον Τίμιο Σταυρό στην Κωνσταντινούπολη. Σε ένδειξη σεβασμού, τοποθετεί στο Αυτοκρατορικό Στέμμα δύο από τους τέσσερις Ήλους (καρφιά). Η Αγία Ελένη εκοιμήθη το 328 ή 329. Το 330, στις 11 Μαΐου, πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της καινούργιας πρωτεύουσας. Το 337, λίγο πριν πεθάνει, ο Αυτοκράτορας Μέγας Κωνσταντίνος βαπτίστηκε Χριστιανός.

 

Πηγές:

Wikipedia

iefimerida