Η γιορτή της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού

 Στις 14 Σεπτεμβρίου τιμάται η Ύψωση του Τιμίου Σταυρού, μία από τις μεγαλύτερες γιορτές της Χριστιανοσύνης. Ουσιαστικά πρόκειται για εορτή με πλούσιο ιστορικό υπόβαθρο, θεμελιωμένη σε δύο ιστορικά γεγονότα, την εύρεση και την επανατοποθέτηση του Τιμίου Σταυρού στον τόπο του Ιερού Μαρτυρίου.

     Το 312 ο Κωνσταντίνος, μετέπειτα Ισαπόστολος, Αυτοκράτορας της Ρώμης και θεμελιωτής της Κωνσταντινούπολης, είδε σε όραμα ένα φωτεινό σταυρό πριν από την καθοριστική μάχη με τον εσωτερικό εχθρό του Μαξεντίου. Εμφανίζονταν τα γράμματα Χ και Ρ και η επιγραφή «Εν τούτω νίκα», σε σχηματισμό αστεριών. Αν και πιστός στο θεό Ήλιο, το εξέλαβε ως θεϊκό σημάδι. Με βάση αυτό, εμψύχωσε τους στρατιώτες του και πέτυχε περιφανή νίκη. Κατόπιν, διέταξε την κατασκευή ενός όμοιου χρυσού σταυρού, ενώ το 326 οργάνωσε αποστολή με επικεφαλής τη μητέρα του Αγία Ελένη στα Ιεροσόλυμα, για να ανακαλύψει τον Τίμιο Σταυρό.

     Μετά από επίπονες έρευνες και ανασκαφές, η Ισαπόστολος Ελένη βρήκε τρεις σταυρούς στον τόπο του μαρτυρίου, στη θέση που ο ρωμαίος Αυτοκράτορας Αδριανός είχε κατασκευάσει ναό στη θεά Αφροδίτη το 135 μ.Χ.. Σύμφωνα με την παράδοση, η Ελένη οδηγήθηκε στο σημείο αυτό από την έντονη οσμή ενός βασιλικού. Οι ιστορικοί Νικηφόρος και Φιλοστόργιος ισχυρίζονται ότι ο Τίμιος Σταυρός έγινε αντιληπτός όταν επάνω σε αυτόν τοποθετήθηκε μία νεκρή γυναίκα και αναστήθηκε. Στις 14 Σεπτεμβρίου του 335, ο Πατριάρχης των Ιεροσολύμων τον τοποθέτησε στο Ναό της Αναστάσεως, που είχε χτιστεί από την Αγία Ελένη στη θέση του ναού της Αφροδίτης.

     Το 614 ο βασιλιάς της Περσίας Χοσρόης Β κατακτά την Ιερουσαλήμ, προχωρά σε λεηλασίες και μεταφέρει τον Τίμιο Σταυρό στην πρωτεύουσα Κτησιφώντα, μαζί με πολλούς αιχμαλώτους.. Αν και ζωροάστρες, πίστευαν ότι είχε μαγικές ιδιότητες, ενώ πολλοί πίστεψαν σε Αυτόν και βαπτίστηκαν χριστιανοί. Το 628 ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ηράκλειος, ηγέτης ενός μεγάλου χριστιανικού στρατού, επιτίθεται στην Περσία και επανακτά τον Τίμιο Σταυρό.

     Η μεγαλειώδης πομπή περνά από το Γκαρίν (Ερζερούμ) της ιστορικής Αρμενίας, τη Μικρά Ασία , με το Τίμιο Ξύλο να καταλήγει στην Κωνσταντινούπολη, όπου στις 14 Σεπτεμβρίου του 429 όπου παρουσιάζεται σε τελετή θριάμβου του Αυτοκράτορα Ηράκλειου. Λίγο αργότερα θα επανατοποθετηθεί στα Ιεροσόλυμα.

     Η γιορτή του Τιμίου Σταυρού στην εκκλησιαστική παράδοση συνοδεύεται με νηστεία ενώ έχει ιδιαίτερη σημασία στη λαογραφία για τους γεωργούς και του ναυτικούς. Τιμάται το όνομα Σταύρος και το αντίστοιχο Σταυρούλα.

 

Πηγές:

Wikipedia

Σανσήμερα.gr

EΚΚΛΗΣΙΑ ONLINE